مدار یک فضای استخوانی است که کره چشم را در بر میگیرد و از آن محافظت میکند و اجازه عبور عصب بینایی را میدهد که چشم را به مغز متصل میکند. ناحیه مداری شامل استخوان اطراف و ماهیچههایی است که چشم را کنترل میکنند. یک نئوفرماسیون میتواند از هر یک از این ساختارها منشاء بگیرد، اما شایعترین تومورهای مدار، تومورهایی با منشاء عصبی هستند. تومورهای مداری میتوانند از سلولهای شوان، سلولهایی که در بافت پوشاننده اعصاب یافت میشوند، منشاء بگیرند. این نوع تومور معمولاً خوش خیم است و نوروفیبروم یا شوانوم نامیده میشود و میتواند اعصاب ناحیه مداری را تحت تأثیر قرار دهد به استثنای اعصاب بینایی که در آنها سلولهای شوان وجود ندارد.
تومورهای اربیتال چیست؟
تومورهای نوریژنیک (گلیوم عصب بینایی و مننژیوم عصب بینایی) اعصاب محیطی را درگیر میکنند و میتوانند از اجزای مختلف سلولی (سلولهای شوان، آکسونها، فیبروبلاستها و غلافهای عصبی) منشاء بگیرند. همچنین تومورهای مزانشیمی (مانند رابدومیوسارکوم، لیومیوم، لیپوما، لیپوسارکوم، فیبروم، فیبروسارکوم، تومور فیبری منفرد و فیبروهیستیوسیتوما) از بافت مزانشیمی منشأ میگیرند، نادر هستند و از ضایعات خوشخیم تا ضایعات بدخیم عروقی و التهابی شدید متغیر هستند. تومورهای ثانویه از آدنکس چشم منشأ میگیرند و میتوانند از طریق اپتیک پخش شوند.
علائم تومور مداری چشم چیست؟
یکی از شایعترین علائم تومور مدار چشمی، پروپتوز است. پروپتوز یعنی بیرون زدگی غیر طبیعی کره چشم. تومورهای شامل ساختارهای عصبی از جمله شوانوما، گلیوما و مننژیوم مداری معمولاً با اختلال شدید بینایی، از جمله دوبینی و از دست دادن بینایی همراه هستند. تومورهایی که ساختارهای عصبی را درگیر نمیکنند، به دلیل فشردگی عصب جمجمه، مشکلات بینایی کمتری ایجاد میکنند. تومورهای این ناحیه نیز میتوانند باعث درد یا افزایش فشار در حدقه چشم شوند.
راههای تشخیص تومور اربیت چیست؟
مانند اکثر تومورهای مغزی، تصویربرداری تشخیصی ابزار ضروری برای تشخیص تومورهای مدار است MRIو CT از روشهای معتبر تشخیص تومور مداری چشم هستند. چرا که تصاویر دقیقتری از ساختارهای داخل حفره چشم ارائه میدهند. برای بررسیهای دیگر، میتوان یک ماده حاجب را به صورت داخل وریدی به بیمار تزریق کرد که به جراح مغز و اعصاب اجازه میدهد تومور را در بین بافتهای سالم بهتر تجسم کند. همچنین امکان انجام بیوپسی از بافت تومور برای تشخیص دقیقتر وجود دارد.
درمان تومور مداری چشم
بیشتر تومورهای عصبی در این ناحیه ماهیت خوش خیم دارند، بنابراین در مورد تومورهای کوچک که علائمی از خود نشان نمیدهند، میتوان بدون مداخله بیمار را تحت نظر دورهای قرار داد. زمانی که تومور علائم بصری ایجاد میکند، برداشتن تومور با جراحی بهترین گزینه درمانی است. در تومورهای بد خیم، معمولاً جراحی است. در موارد نادر، درمان تومور بدخیم ممکن است با رادیوتراپی یا شیمی درمانی انجام شود. همچنین میتوان از شیمی درمانی رادیوسرجری استریوتاکتیک برای درمان تومور اربیت استفاده کرد. که اجازه میدهد یک پرتو به طور مستقیم بر روی سلولهای سرطانی متمرکز شود. جراحی تومورهای اربیتال به طور کلی نیازمند یک رویکرد چند رشتهای با یک تیم مشترک از جراحان مغز و اعصاب و چشم پزشکان است.
کلام آخر
مدار یک فضای استخوانی است که کره چشم را در بر میگیرد و از آن محافظت میکند و اجازه عبور عصب بینایی را میدهد که چشم را به مغز متصل میکند. بیشتر تومورهای عصبی در این ناحیه ماهیت خوش خیم دارند، بنابراین در مورد تومورهای کوچک که علائمی از خود نشان نمیدهند، میتوان بدون مداخله بیمار را تحت نظر دورهای قرار داد. زمانی که تومور علائم بصری ایجاد میکند، برداشتن تومور با جراحی بهترین گزینه درمانی است