کیست هیداتید چشمی یک بیماری عفونی است که توسط اکینوکوکوس گرانولوزوس ایجاد میشود و عمدتاً کبد و ریهها را درگیر میکند. اربیت چشم یک محل بسیار نادر برای درگیری با کیست هیداتید است، در نتیجه کمتر در به عنوان نوعی تومور اربیتال شناختهمیشود. کیستهای هیداتیک به ندرت در حفره اوربیتال جدا شده و بدون درگیری سایر اندامها ظاهر میشوند. بیشتر اینها در زوایای فوق جانبی و فوق داخلی مدار چشم قرار دارند.
کیست هیداتید چشمی با جراحی از طریق روش رینوتومی تخلیه میشود. اگر سابقه قبلی بیماری هیداتید وجود نداشته باشد و در معاینه رادیولوژیکی کیستهای کبدی و ریوی مشاهده نشود، این مورد به عنوان یک عفونت اولیه در نظر گرفته میشود. پزشکان باید کیست هیداتید اربیتال را در تشخیص افتراقی پروپتوز یک طرفه بگنجانند. برای جلوگیری از عوارضی که ممکن است در حین جراحی رخ دهد، کیست را میتوان به راحتی با استفاده از تکنیک زهکشی ژنتیکی نیز خارج کرد.
بیماری هیداتید
بیماری هیداتید یک عفونت انگلی است که توسط انگلی به نام اکینوکوکوس گرانولوزوس در مرحله لاروی ایجاد میشود و در خاورمیانه، هند، آفریقا، آمریکای جنوبی، نیوزلند، استرالیا، ترکیه و جنوب اروپا شیوع بیشتری دارد.
با این حال، کیستهای هیداتید چشمی نادر هستند اما با چالشهای خاصی همراند. چالش هیداتید چشمی برای جراح شامل ریشهکن کردن کیست بدون پارگی است.
انگل ایجاد کننده هیداتید معمولاً در کبد، ریهها و حفره شکمی قرار دارد و کمتر از ۱٪ از کیستهای هیداتید را تشکیل میدهند.
کیست هیداتید چشمی چیست؟
بیماری کیست هداتید چشمی معمولاً یک طرفه است و عمدتاً بر بخش چپ مدار چشم تأثیر میگذارد. این را میتوان با مسیر شریان کاروتید چپ توضیح داد.
ارتباط با سایر درگیریهای احشایی در اغلب موارد گزارش نمیشود.
کیست هیداتید چشمی در بیشتر موراد به صورت منفرد است و اشکال مولتی کیستیک استثنایی هستند.
درگیری اربیتال چشم با وجود اگزوفتألموس مشخص میشود که شایعترین دلیل برای مشاوره چشم پزشکی است، خواه قبل از آن درد اطراف چشم باشد یا نه.
در صورت تشخیص دیرهنگام کیست هیداتید چشمی، تکامل به سمت کاهش حدت بینایی همراه با افتألمپلژی کامل، آتروفی بینایی یا پرخونی پاپیلاری توسط اثر فشردهسازی است.
علائم کیست هیداتید چشمی:
بیماران معمولاً با پروپتوز، کموز، اختلال حرکت چشم و اختلال بینایی به چشم پزشک مراجعه میکنند.
تشخیص و درمان کیست هیداتید چشمی
بررسیهای رادیولوژیک به تعیین محل تومور در ارتباط با ساختارهای چشمی و مداری، تعیین ماهیت مایع ضایعه و هدایت مداخلات درمانی کمک میکند.
درمان کیست هیداتید چشمی پیچیده است و به اندازه و محل کیست بستگی دارد. برداشتن کیست با جراحی در اغلب موراد نیاز است. داروهایی که کرمهای نواری را از بین میبرند نیز در برخی شرایط استفاده میشوند و ممکن است نیاز به تزریق دارو در کیست داشته باشند.
گاهی اوقات نیز هیچ درمانی لازم نیست. با این وجود فرد مبتلا باید برای مدت طولانی تحت نظر باشد.
برای جلوگیری از هر گونه آسیب عملکردی جراحی کیست هیداتید چشمی باید هرچه زودتر انجام شود.
جراح باید قبل از برش، محل و اندازه کیست را در نظر بگیرد. حتی در صورت آزاد شدن محتوای کیست به دلیل عدم وجود صفاق در مدار چشم، عودها استثنایی هستند که باید به درستی بررسی شوند.
نکته بسیار مهمی که در مورد کیست هیداتید چشمی وجود دارد این است که تشخیص کیست هیداتید اربیتال در صورت اگزوفتألموس یک طرفه نباید اشتباه گرفتهشود.
بیماری هیداتید چگونه انتقال پیدا میکند؟
سگهای اهلی و روباهها میتوانند هزاران کرم بزرگ بالغ را بدون هیچ نشانهای از عفونت در رودههای خود حمل کنند. تخمهای کرم نواری از مدفوع سگ عبور میکنند و ممکن است چندین ماه در خاک، مراتع و باغها زنده بمانند.
حیواناتی مانند گوسفند، گاو، بز، خوک، شتر، اسب با خوردن علفهای آلوده به تخم مرغ در مدفوع سگ آلوده میشوند. کیستهای هیداتیک در گوشت و اندام این حیوانات ایجاد میشود. این چرخه زمانی کامل میشود که سگها با خوردن کیستهای گوشت نپخته و احشاء حیوانات آلوده آلوده شوند.
سگها حدود ۵ تا ۷ هفته پس از آلوده شدن شروع به دفع تخم میکنند. حتی بدون درمان، عفونت در سگها ظرف ۶ ماه تا یک سال از بین میرود. اما سگ اگر گوشت آلوده بخورد میتواند دوباره آلوده شود.
عفونت انسان زمانی رخ میدهد که فرد تخم کرم نواری را ببلعد. این ممکن است با نوازش سگ و سپس لمس دهان، با بوسیدن سگ، تماس با خاک آلوده یا مصرف غذا یا آب آلوده به مدفوع سگ حاوی تخم کرم نواری رخ دهد.
انسان فقط با خوردن تخم مرغی که سگ آلوده یا سگ سگ آلوده منتقل میشود آلوده میشود. بیماری هیداتید از فردی به فرد دیگر یا با خوردن گوشت حیوان آلوده منتقل نمیشود.
این بیماری بیشتر در افرادی که گوسفند پرورش میدهند دیده میشود. کودکان خردسال به ویژه در معرض خطر ابتلا به تخم کرم نواری هستند، اما علائم ممکن است تا سالها ظاهر نشود.
جلوگیری از ابتلا به هیداتید
میوهها و سبزیجات خام را قبل از مصرف بشویید.
اگر سگ خانگی دارید، مداوم توسط دام دامپزشک چکاب کنید و بهداشت سگ را جدی بگیرید. مواردی چون غذا خوردن حیوان و تماس با محیط خارج از منزل بسیار مهم است.
به خصوص در مواردی که از سلامت سگ اطمینان خاطر ندارید، قبل از خوردن یا سیگار کشیدن، پس از دست زدن به سگ و پس از تماس با وسایلی که احتمالاً با مدفوع سگ آلوده شدهاند، دستها را بشویید. سگها را از لیسیدن صورت مردم منع کنید و سگها را نبوسید. پس از نوازش سگ دست خود را به چشمهای خود نمالید.
اجازه ندهید سگها در نزدیکی باغچههای سبزیجات یا محل بازی کودکان مدفوع کنند.
اطمینان حاصل کنید که سگها از مناطقی که حیوانات در آن ذبح میشوند دور نگه داشته میشوند و اجازه ندارند لاشههای حیوانات را گاز بگیرند یا بخورند.
کله پاچههای آلوده را با دفن عمیق یا سوزاندن دفع کنید تا از مصرف آن توسط سگها جلوگیری شود.
از دامپزشک خود در مورد درمان مؤثر برای جلوگیری از عفونت در سگهای کار( مثل سگ چوپان) و حیوان خانگی راهنمایی بخواهید. این امر به ویژه برای سگهایی که در مناطق روستایی هستند یا آنهایی که ممکن است با حیات وحش یا حیوانات وحشی تماس داشته باشند بسیار مهم است.