شایعترین سرطان چشم در بزرگسالان ملانوم یووه است. درست مانند سرطان پوست سیاه که یک ملانوم بدخیم است که در آن سلولهای رنگدانه مشیمیه بدون مانع تکثیر میشوند. این شکل از سرطان چشم عمدتاً بزرگسالان بین 60 تا 70 سال را تحت تأثیر قرار میدهد. تومور بدخیم معمولاً بدون هیچ علامتی در چشم رشد میکند و اغلب تنها با معاینه معمول توسط چشم پزشک تشخیص داده میشود. نکته خطرناک این است که سرطان میتواند از طریق جریان خون پخش شود و در حدود 50 درصد موارد میتواند تومورهایی را در کبد ایجاد کند. متاستاز در ریهها یا استخوانها نیز امکان پذیر است. بنابراین تشخیص زود هنگام بسیار مهم است و شانس درمان و بهبودی را چندین برابر افزایش میدهد. در کودکان زیر پنج سال، شایعترین سرطان چشم رتینوبلاستوما است. تومور بدخیم شبکیه خیلی سریع رشد میکند و به دلیل جهش در ژن رتینوبلاستوما است. نوع سرطان به عنوان بسیار نادر طبقه بندی میشود.
علت سرطان چشم چیست؟
علت اصلی سرطان چشم مانند ملانوم Uveal ژنتیکی است. جهش و تغییرات در مجموعه کروموزومی میتواند علت ایجاد تومور بدخیم باشد. همچنین این ظن وجود دارد که تومورهای چشمی نیز میتوانند با قرار گرفتن در معرض بیش از حد اشعه ماوراء بنفش و تعداد کم رنگدانهها، مانند افراد با پوست بسیار روشن، ایجاد شوند. با این حال، این هنوز از نظر علمی به اندازه کافی ثابت نشده است.
تومور چشم چه علائمی دارد؟
تومورهای چشم معمولاً برای مدت طولانی ناشناخته باقی میمانند زیرا مبتلایان هیچ علامتی را متوجه نمیشوند. معاینه معمول فوندوس چشم توسط چشم پزشک معمولاً تشخیص را تضمین میکند. تا آن زمان، تومور میتواند بدون هیچ علامتی به اندازه قابل توجهی رشد کرده و از طریق جریان خون در بدن پخش شود. بسته به اندازه و محل ملانوم یووئال، علائم زیر امکان دارد رخ دهد که حتما باید به چشم پزشک مراجعه کنید:
- اختلالات بینایی به دلیل جداشدگی شبکیه
- دید مبهم و تاری
- سایهها در میدان دید
- دوبینی
- جرقههای نور
- چشم درد
در صورت مشاهده علائم، با چشم پزشک مشورت کنید. در طی انعکاس فوندوس چشم (افتالموسکوپی غیر مستقیم)، چشم پزشک میتواند تومور چشم را تشخیص دهد. علاوه بر این، معمولاً یک معاینه اولتراسوند برای تشخیص تومور چشم انجام میشود که به پزشک اجازه میدهد نگاه دقیقتری به بافت تومور داشته باشد.
تومور چشم چگونه درمان میشود؟
درمان تومورهای چشم تا حد زیادی به اندازه، محل و شکل تومور بستگی دارد. برداشتن کامل چشم، که به آن انوکلئولاسیون نیز میگویند، از دیرباز انجام میشده است، اما امروزه اگر بیماری تاکنون پیشرفت نکرده باشد، در بهترین حالت باید از آن جلوگیری کند. به طور کلی، بین رویکردهای درمانی مختلف، که شامل استفاده از پرتو یا برداشتن تومور با جراحی است، تمایز قائل میشود. اگر تومور کوچکتر از شش میلیمتر باشد، معمولا از براکی تراپی استفاده میشود.
در این پرتودرمانی، یک حامل پرتو به اندازه تومور برای مدت معینی بر روی درم دوخته میشود. تومور با کمک این پلاکت رادیواکتیو تحت تابش قرار میگیرد. هدف کوچک کردن بافت تومور است. اگر ملانوما در حال حاضر بزرگتر از شش میلیمتر باشد، به اصطلاح از تله تراپی استفاده میشود. در این روش، تومور از خارج با پروتون تابش میشود. در بیشتر موارد، تابش به چشم اجازه می دهد که حفظ شود. مداخله جراحی با حفظ چشم نیز به میزان محدود امکان پذیر است.