جراحی سوختگی صورت، یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین فرآیندهای جراحی پلاستیکی است که بهبود و بازسازی صورت افرادی که در نتیجه تصادفات، حوادث یا حملات سوختگی صورت خود را دچار صدمات جدی کرده‌اند، را ممکن می‌سازد. سوختگی صورت، علاوه بر آسیب‌های جسمی، تأثیرات عمده‌ای بر جسم و روان فرد دارد و می‌تواند منجر به تغییرات جدی در زندگی روزمره و ارتباطات اجتماعی او شود. جراحی سوختگی صورت به عنوان یک روش موثر جهت بازسازی و بهبود ظاهر و عملکرد صورت، از تکنیک‌ها و روش‌های پیشرفته و دقیقی بهره می‌برد. در این مقاله، به بررسی جزئیات این فرآیند جراحی و اهمیت آن در بازگشت فرد به زندگی عادی و اجتماعی خواهیم پرداخت.
جراحی سوختگی صورت چیست؟
جراحی سوختگی صورت، یکی از ظریف‌ترین اقدامات زیبایی است که درجهان انجام می‌شود. صرف‌نظر از ماهیت، سوختگی یکی از خطرناک‌ترین و ناخوشایندترین آسیب‌هاست. این اتفاق می‌تواند سوختگی در اثر آتش، لیزر، بخار یا سوختگی شیمیایی باشد. سوختگی بزرگ نه‌تنها یک نقص زیبایی‌شناختی است، بلکه یک نقص نسبتاً خطرناک است که خطر انحطاط به یک تومور بدخیم را دارد و همچنین می‌تواند باعث تغییر شکل بافت‌های آسیب‌دیده شود. ایجاد سوختگی روی صورت عواقب بسیار شدیدی دارد. سوختگی شدید صورت می‌تواند باعث تغییر شکل آن و اختلال در حالات صورت و حتی حرکات آن شود. اما این عواقب فرعی هستند. مشکل اصلی یک نقص زیبایی‌شناختی است که نمی‌توان آن را با لباس یا لوازم‌آرایش پنهان کرد و منجر به شدیدترین ناراحتی روانی می‌شود. شرم از ظاهر خود، ناتوانی در برقراری تماس، فوبیای اجتماعی و غیره از عواقب اجتناب‌ناپذیر سوختگی صورت است.
جراحی سوختگی صورت راهی است تا بتوان با کمک آن بر این مشکلات غلبه کرده و زیبایی را مجدداً به‌صورت بازگرداند. خوشبختانه، جراحی پلاستیک مدرن با طیف وسیعی از درمان‌ها برای اسکارهای سوختگی عمل می‌کند. انتخاب شایسته یک استراتژی درمانی به شما امکان می‌دهد در 80٪ موارد عواقب سوختگی را کاملاً از بین ببرید. اگر سوختگی به طور کامل قابل‌درمان نباشد، پزشکان اقداماتی را برای ازبین‌بردن ناهنجاری‌های صورت و بازیابی بافت پوست انجام می‌دهند.
جراحی سوختگی صورت چگونه انجام می‌شود؟
جراحی سوختگی صورت یک فرآیند پیچیده است که توسط تیمی از جراحان پلاستیکی در بیمارستان یا مرکز جراحی انجام می‌شود. این جراحی در چندین مرحله انجام می‌شود و هدف آن بازسازی صورت و بهبود ظاهر و عملکرد آن است. در ابتدا، پس از بررسی دقیق و شناخت دقیق از صورت سوخته، جراح تصمیم می‌گیرد که از کدام روش و تکنیک جراحی استفاده کند. این تصمیم بر اساس میزان و نوع سوختگی، محل و اندازه آسیب، و همچنین نیازهای فردی بیمار اتخاذ می‌شود.
مرحله بعدی شامل پاکسازی و آماده‌سازی منطقه سوخته است. این عملیات شامل برداشتن بافت‌های مرده و آسیب دیده، تمیز کردن منطقه سوخته و حفظ زندگی بافت‌های سالم است.
در مرحله بعدی، جراح با استفاده از تکنیک‌های مختلف، بافت‌های جدید را جایگزین مناطق سوخته می‌کند. این تکنیک شامل استفاده از پوست‌های طبیعی از دیگر مناطق بدن، پوست‌های سنتزی، پوست‌هایی که از دیگر افراد تهیه شده‌اند (پوست‌های زنده)، یا استفاده از روش‌هایی مانند تراپی چندلایه و تکنیک‌های پیشرفته ترمیم بافت است. در پایان، بعد از جراحی اصلی، مراقبت‌های مکمل و پس از جراحی انجام می‌شود. این مراقبت‌ها شامل مراقبت‌های زخمی، تغییرات در ترمیم و شفافیت پوست، فیزیوتراپی و مراقبت‌های بهداشتی است. جراحی سوختگی صورت نیازمند تخصص و تجربه فراوان است و همچنین هماهنگی و همکاری بین تیم پزشکان و بیمار بسیار مهم است. این فرآیند زمان‌بر و پیچیده است و بسته به شدت سوختگی و وضعیت هر بیمار، ممکن است به مدت طولانی ادامه یابد.
روش‌های اولیه ترمیم صورت
تکنیک‌های جراحی پلاستیک مورداستفاده به میزان آسیب بافت، سن بیمار و سایر عوامل بستگی دارد. این روش‌ها عبارت‌اند از:
حذف اسکار و پلاستیک محلی: برداشتن اسکار به‌صورت سرپایی و تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست و بهبودی پس از جراحی آسان و بدون عارضه است. ترمیم موضعی اسکارها از بافتی استفاده می‌کند که اطراف نقص را احاطه کرده است. نیازی به پیوند پوست یا سایر دست‌کاری‌های پیچیده نیست.
درماتوز گسترش‌دهنده: این تکنیک اغلب در جراحی پلاستیک برای اصلاح زیبایی صورت استفاده می‌شود. ماهیت این تکنیک این است که یک بالون استریل در پوست سالم در کنار ناحیه تغییر شکل قرار داده می‌شود. این بالون، از مواد خنثی نرم ساخته شده است. سپس دکتر سیلندر خالی بالون را با نمک پر می‌کند. همانطور که بالون به‌تدریج باد می‌شود، پوست نیز کشیده می‌شود. مازاد پوست به دست آمده برای بستن ناحیه مشکل استفاده می‌شود. با بسته‌شدن بافت اسکار بالون برداشته می‌شود. مزیت اصلی این روش این است که پوست پیوند شده با بافت‌های اطراف تفاوتی ندارد، به همین دلیل می‌توان به حداکثر زیبایی‌شناختی دست‌یافت.
سایر روش‌های جراحی سوختگی صورت
برای ازبین‌بردن عواقب سوختگی، از درمان محافظه‌کارانه یا ترمیم جراحی استفاده می‌شود. روش‌های محافظه‌کارانه به‌عنوان یک درمان مستقل فقط برای سوختگی‌های جزئی یا به‌عنوان مکمل جراحی پلاستیک استفاده می‌شود. این روش‌ها چیست؟
لیزر متداول
لیزر متداول روش به طور فعال توسط متخصص زیبایی و جراحان پلاستیک به بیماری‌های درمان و نقص‌های پوست استفاده می‌شود. با کمک پرتو لیزر، لایه فوقانی تغییر شکل یافته تبخیر و صاف می‌شود. در این مورد، نه‌تنها محل سوختگی پردازش می‌شود، بلکه فضای اطراف آن نیز برای اطمینان از انتقال صاف پردازش می‌شود. یک دوره طولانی لایه‌برداری با لیزر که توسط متخصص باتجربه انجام می‌شود، به شما امکان می‌دهد تا جای زخم و سوختگی را تا درجه 2 از بین ببرید.
درم آبریژن
مکانیسم عمل درم آبریژن مشابه روش قبلی است، اما با لیزر کار نمی‌کند، بلکه عمل مکانیکی با مواد ساینده انجام می‌شود. از نظر قیمت پایین و راندمان کمتر با لایه‌برداری لیزری متفاوت است. برای ازبین‌بردن عیوب پوستی، اسکارهای کوچک و سوختگی استفاده می‌شود.
مزوتراپی
روش مزوتراپی شامل واردکردن مواد فعال بیولوژیکی به پوست است. به‌عنوان یک روش مستقل برای درمان سوختگی، به‌ندرت استفاده می‌شود، بنابراین، آنها با روش‌های دیگر درمان یا جراحی تکمیل می‌شوند. هنگام استفاده از مزوتراپی برای سوختگی، پزشکان محصولات آرایشی را انتخاب می‌کنند که شامل آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و اسید هیالورونیک است.
پیوند پوست با کمک جراحی سوختگی صورت
با سوختگی‌های شدید، نه‌تنها پوست، بلکه ماهیچه‌ها، غضروف‌ها و سایر بافت‌های صورت نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند. در این مورد، روش‌های محافظه‌کارانه درمان ناتوان هستند، به جراحی پلاستیک پیچیده باهدف بازگرداندن شکل صورت، حالات صورت و بافت پوست نیاز است.
برای بازیابی جزئیات صورت، لب‌ها، بینی و گوش‌ها، از ایمپلنت‌هایی استفاده می‌شود که روی آن پروتز گذاشته می‌شود. آنها همچنین از فناوری‌هایی برای افزایش بافت، پیوند و غیره استفاده می‌کنند.برای ترمیم پوست، پزشکان از پیوند استفاده می‌کنند. پیوند به دو دسته رایگان و غیر رایگان تقسیم می‌شود. انجام پیوند رایگان شامل برداشت پوست از مناطق دور بدن، ران، پشت، شکم، باسن و غیره است. پیوند غیر رایگان به معنای سفت کردن محل سوختگی با پوست مجاور است. اگر حجم پوست کافی نباشد، پزشکان در کنار محل سوختگی، منبسط کننده‌های پوست را قرار می‌دهند. پس از کشیده شدن پوست سالم، می‌توانید اکسپندر یا منبسط کننده‌های پوست را بردارید و جراحی پلاستیک انجام دهید.
عوارض جراحی سوختگی صورت
پس از جراحی سوختگی صورت، ممکن است برخی عوارض و مشکلات پس از عمل رخ دهد. این عوارض می‌توانند متناسب با جزئیات عمل جراحی، میزان سوختگی و وضعیت بیمار متفاوت باشند. بعضی از عوارض ممکن عبارتند از:
عفونت
عفونت ممکن است در محل جراحی یا در سایر قسمت‌های صورت رخ دهد. این عارضه نیازمند مراقبت دقیق، آنتی‌بیوتیک‌ها و در صورت لزوم ترمیم مجدد بافت‌ها است.
ندول و جوش‌ها
تشکیل ندول و جوش‌ها در منطقه جراحی ممکن است اتفاق بی‌افتد. این مشکلات معمولاً در مرحله ترمیم بافت و بهبود پوستی رخ می‌دهند و ممکن است به کمک درمان‌های از قبیل کرم‌های ترمیم کننده، ماسک‌های سیلیکونی و لیزرهای ترمیمی کاهش یابند.
عدم تطابق رنگ پوست
در برخی موارد، رنگ پوست جدیدی که جایگزین منطقه سوخته می‌شود، ممکن است با رنگ پوست اطراف همخوانی نداشته باشد. این مسئله معمولاً در صورت استفاده از پوست‌های زنده یا پوست‌های سنتزی رخ می‌دهد و می‌توان با روش‌هایی مانند لیزر، ماسک پوستی آن را کاهش داد.
مشکلات حسی
پس از جراحی، ممکن است برخی از بیماران مشکلات درک درد، حس لمس و حس گرما و سردی در منطقه جراحی تجربه کنند. این مشکلات معمولاً در مدت زمان کوتاهی بهبود می‌یابند، اما در برخی موارد ممکن است به صورت دائمی باقی بمانند.
بهتر است بدانید که هر بیمار و هر جراحی سوختگی صورت می‌تواند شرایط منحصر به فردی داشته باشد و عوارض ممکن پس از جراحی متفاوت باشند. برای کاهش عوارض و مشکلات پس از عمل، بهتر است که به دقت از راهنمایی‌ها و توصیه‌های پزشک پیروی کنید و به مراقبت و درمان مناسب بپردازید.